Mars UVRM Mechelen – Virtueel Programmaboekje


22 september 2024

Welkom op MARS UVRM, het recentste project van Fanfare Toeterdonk uit Tildonk (Haacht) naar aanleiding van de 75e verjaardag van de ondertekening van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

We trekken met een bont collectief van zestig muzikanten, dansers, zangers en acteurs doorheen Mechelen om te eren en protest-eren. Als een opzwepende “Murga” – een onweerstaanbare mix van straatfanfare, dans en theater – brengen we op unieke wijze hulde aan de Verklaring van de Universele Rechten van de Mens en geven we discriminaties een speelse schop onder de kont.

Stap jij mee? Sluit gerust aan! Iedereen welkom om een deeltje bij te dragen aan onze optocht.

U kan meer doen dan enkel toeschouwer zijn. Het respecteren van mensenrechten is immers een verantwoordelijkheid die we allemaal dragen! Daarom bieden we via onderstaande knop de mogelijkheid om jullie eigen getuigenissen, sfeerbeelden, foto’s, video’s, selfies, korte getuigenissen, … over en tijdens de mars met ons te delen. “Be creative!“.

* Het openen van de webinterface neemt enkele ogenblikken in beslag!
**door het opladen van mijn bestanden geef ik ook de toestemming aan Toeterdonk vzw om deze te gebruiken als audio-visueel materiaal rond het project Mars UVRM, en dit conform onze privacy verklaring.

Parcours

Locatie 1 : Dossin Kazerne – Standbeeld Betty Galinsky

Hier starten we om 13u45 voor een twee uur durende hulde aan 75 jaar Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Pier De Kock vertelt:

Betty Galinsky was de lievelingspianolerares van Koenraad Tinel die het standbeeld maakte. Toen Koenraad acht jaar oud was kwam zij plots niet meer opdagen. Jaren later vernam hij dat zijn pianolerares vanuit Mechelen was getransporteerd naar Auschwitz. Koenraad is afkomstig uit een collaborateursfamilie.

Simon Gronowski zat als 11 jarig kind gevangen in de Kazerne Dossin, samen met zijn oudere zus en zijn moeder.
Op 19 april 1943 werd hij samen met zijn moeder op het XXste treinkonvooi richting Auschwitz gezet. In Boortmeerbeek kon Simon ontsnappen maar zijn moeder niet. Zijn zus werd enkele maanden later met het XXIIste B transport gedeporteerd. Hij zag hen beide nooit meer terug.

Één van de bewakers van Simon in de Kazerne Dossin was de oudere broer van Koenraad.
Jaren later ging Koenraad zich excuseren bij Simon. Vanaf dan werd een onwaarschijnlijk innige vriendschap geboren.

Simon Gronowski werd later jurist en ging in scholen getuigen over wat hem overkwam.
Samen staan Simon en Koenraad symbool voor: ‘De haat zit niet in ons’.
Met dit uitzonderlijk ingetogen en verstillend moment, begint de Mars UVRM in Mechelen.

De mars gaat vertrekken

Vrolijk trompetgeschal met dadelijk een stevige ondertoon: we gaan er aan beginnen!

Componist/dirigent Simon Van Hoecke vertelt kort iets over het concept, en dat wordt zo meteen door Toeterdonk expliciet gespeeld en geroepen. Deze optocht wordt een feestmars, maar niet alleen dat!

Mars 1 : 99.4%

“99.4 % of all human DNA is exactly the same” is het gebalde statement waarmee mars UVRM zich op gang trekt. Iedereen, eender waar ter wereld, verschilt in hardware slechts 0.6% met elk ander mens op de planeet. Verschillende rassen bestaan immers niet, er is slechts één menselijk ras: “Homo sapiens sapiens” – jawel, twee keer verstandig! Wat rechtvaardigt die grote ongelijkheid dan? Of laat ons de vraag anders stellen: als het niet in onze hardware zit, waar bevindt het grote verschil zich dan wel? Zijn wij echt zo slim?

Locatie 2 : Pleintje Klein Begijnhof

Op het pleintje van het Klein Begijnhof wordt de mars verwelkomd door de Mechelse Reuzen Amir en Noa.

Bader getuigt over zijn helse tocht als vluchteling van Syrië naar België. Het was een lugubere en onmenselijke tocht. Juist daarom wil Bader zijn verhaal brengen, om de waanzin ervan aan te kaarten. Zijn vrouw Sulafa vertelt wat het voor haar betekende om samen met hun dochtertje Lara te moeten achterblijven zonder enig bericht. Het gewicht van het wachten maakt ze voelbaar. Lara brengt ons met haar viool opnieuw hoop.

Mars 2 : Rebelution

De combinatie van “Get up, stand up” en “Ode an die Freude: alle Menschen werden Brüder” brengt hulde aan twee toondichters uit heel verschillende hoeken en heel verschillende tijden. Bob Marley en Ludwig van Beethoven, beiden rebels en revolutionair, komen samen op voor gelijkheid en respect voor ieders rechten.

Locatie 3 : Stiltetuin Aartsbisschoppelijk Paleis

Gedicht: De tocht naar elkaar

we worden geworpen
gaan dood en tussendoor
leren we denken
en ons vergissen
we willen onverschrokken staan
tasten naar het hogere
werken aan het betere
we beminnen en verliezen
allemaal verschillend
gelijk
breedte-noch lengtegraad
kunnen hieraan tornen

Luc Mommaerts

A Hidden Life

In de stiltetuin van het Aartsbisschoppelijk paleis wordt op de tonen van Henry Purcell’s “When I am laid”, ook gekend als Dido’s klaagzang, het verhaal gezongen van een vluchteling die zijn land ontvluchtte omwille van zijn geaardheid.
Simon Van Hoecke gebruikte voor de herwerkte tekst zoveel mogelijk de letterlijke passages uit de getuigenis van de jongeman.

Het lied wordt gebracht door het koor Vokalis uit Mechelen samen met het saxofoonkwartet van het Mechelse Conservatorium. Deze stiltetuin is de ideale plek om met dit teder moment het publiek te verwonderen.

“A Hidden Life”:

Recitativo:

This boy, alone, darkness shades him.
In his mind, hell awaits him.
If not school, her food forgives him.
Their sin is nearly a welcomed guest.

Aria:

Why am I wrong? Is God my shield, I pray He’s strong.
May my wrongs create no trouble, no trouble in my family’s breast.

Where can he hide? Are silence, dance and feasts his shields?
In silence I shield. His disgracefullnes discovery weighs him down.

No love for me? Repulsiveness…
No lover for me? No place to go…

So please don’t reprove my fate.
Behold me, and don’t give in to your hate

No love for him…
No love for him…
No love for him…

Mars 3 : Social Solitude, Artificial Solidarity

Een treurmars waarin een ostinaat ritme mechanisch diverse melodielijnen ondersteunt. Deze melodielijnen staan schijnbaar los van elkaar, maar eigenlijk is het steeds dezelfde melodie, steeds hetzelfde liedje. Samen vormen ze een kluwen van eenzaamheid, met op de achtergrond het steeds doormalende “artificiële” solidariteitsmechanisme.

Locatie 4: Hof van Busleyden

Op de binnentuin van het Hof Van Busleyden brengen een dakloze en een ex-dakloze hun getuigenis. Deze pakkende verhalen worden beeldend afgerond met een dansmoment door Compagnie Cocon uit Leuven onder de regie van Jennifer Redigor. Ze worden muzikaal ondersteund door fanfare Toeterdonk met het werk “The Rage (Simon Van Hoecke)

Mars 4 : The Racist Rag

Bestaat er naast een wereldbeeld ook een wereldklank?
Vlaamse folklore en een kleurrijke Arabische melodie dagen elkaar uit: vinden ze een plaats naast elkaar, ontdekken ze elkaars schoonheid of lukt het zelfs samen? Verschillende scenario’s met elk hun eigen muzikale uitwerking… toevalligheden kleuren onze wereld.

Locatie 5 : Jan de Smedtplein – Varkensstraat

Op het Jan De Smedtplein in de Varkensstraat brengen we het lied ‘Oorlogsgeleerden’ van Wannes Van De Velde. Het is een bewerking/vertaling van “Soldiers of War” van Bob Dylan. We zingen het lied met zo veel mogelijk Mechelaars en niet- Mechelaars. Mieke Segers begeleidt op piano en Axl Peleman brengt zijn gitaar mee.

Iedereen is welkom om mee te zingen!

Oorlogsgeleerden

Oorlogsgeleerden, genies van ’t kanon.
Ge bouwt de torpedo’s, en waterstofbom.
Ge schuilt achter muren, en achter papier.
Maar ik ken al uw kuren uw stalen manier.

G’ hebt nooit nie gewerkt, dan in het bedrijf.
Dat mensen vernietigt, en harten verstijft.
Ge geeft mij uw wapen, maar ge mijdt mijnen blik.
En fluiten er kogels dan schijt ge van schrik.

Ge bouwt aan ‘t verderf, van leven en land.
Ge steekt met uw streken, de wereld in brand.
En al kan ’t u nie schelen, dat ik u verwens.
Toch zijde ne vloek in de buurt van ne mens.

Ge zaait uwe waanzin, die koud is en wreed.
Ge foltert m’n kinderen, ge lacht met hun leed.
En ik weet dat de schepper, het denkbeeld verfoeit.
Dat er menselijk bloed door uw aderen vloeit.

Crepeer voor mijn part, en liefst nog vandaag.
En ik volg uw kist, liever rap dan te traag.
En ik zal u zien zakken, in de vredige grond.
En ik schrijf op uw graven: ‘Gevaarlijken hond’!

Mars 5 : Perpetual Immotion

Als een perpetuum mobile draait onze maatschappij maar door, maar wat met hen die niét meekunnen? Mobiliteit heeft veel betekenissen; de meest uitdagende vinden we wellicht in het doorbreken van vicieuze cirkels bij mensen of gezinnen in probleemsituaties. Wat zorgt ervoor dat zij niet in een perpetuum immobile terechtkomen? Is onze maatschappij daar gevoelig voor?

Locatie 6: Grote Markt

We eindigen op de Grote Markt samen met de spelers van figurentheater De Maan met het ‘Levend Schaakspel’.

Het slotmoment wordt gebracht door Bert Gabriëls. Hij brengt een statement over de mensenrechten en hij nodigt alle aanwezigen uit om mee te neuriën/zingen op de tonen van “Ode an die Freude” van Van Beethoven; het volkslied van Europa, het ‘Vredeslied’ in Vlaanderen. Of, zoals Van Beethoven en Schiller het bedoelden: hun ‘ode aan de vreugde‘.

We vergeten zeker niet de ellende, de enorme afstand die nog moet worden afgelegd, maar toch vieren we dat kleine stapje: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Stadsbeiaardier Eddy Mariën en de fanfare brengen met deze bekende ode een einde aan onze uitzonderlijke mars.

In Close Harmony (Simon Van Hoecke)

Close harmony is een muzikale stijl waarin alle akkoordnoten dicht bij mekaar liggen, maar toch niet wringen… integendeel: het vormt een unieke en bijzonder warme samenklank. Stel je voor dat onze samenleving ook in close harmony zou zijn? Zoiets was nog lang niet verzonnen toen Ludwig van Beethoven zijn 9de symfonie schreef, maar zijn boodschap past wonderwel bij deze gedachte.  Dé melodie van vrede, vrijheid en solidariteit; onze Europese Hymne met een warm en modern jasje in … “close harmony”!

Mars 6: Closing the Circle

We stappen nog even verder richting Sint-Romboutstoren. Niet in stilte: de vreugde zit er nog steeds in, en wie goed luistert krijgt nog eens alle muzikale thema’s uit Mars UVRM op een rijtje. We ontbinden de stoet en praten nog wat na bij een drankje in de polyvalente zaal van TSM Mechelen Onder den Toren.

Met dank aan

Vlaanderen verbeelding werkt

Toeterdonk

Toeterdonk, opgericht in 2011, mag dan nog piepjong zijn, het heeft toch al heel wat verdiensten op de teller.  Zo werden we in 2013 VLAMO fanfare kampioen in tweede afdeling, in 2017 en 2021 in eerste afdeling, en in 2022 in afdeling uitmuntendheid met maar liefst 94,2%. Op het VLAMO Open Fanfarekampioenschap 2024 behaalden we de bronzen medaille.  
In 2016 werden we laureaat van de VLAMO Award met onze voorstelling “Engelenburcht”. en met onze familievoorstelling “Help! De taart staat in brand!” sleepten we een nominatie in de wacht voor het projectjaar 2019. Ook dit project rond de 75e verjaardag van de Universele Rechten Van de Mens, Mars UVRM, werd als laureaat gelauwerd voor het projectjaar 2023.

En ook corona heeft ons niet klein gekregen. Vanop afstand slaagden we erin om toch samen muziek te maken, met enkele leuke filmpjes én de juryprijs van het HaFaBra songfestival als resultaat!

Elke vrijdagavond repeteren wij onder leiding van Simon Van Hoecke van 20u tot 22u30 in zaal Familia te Tildonk.

Simon Van Hoecke

Onze dirigent Simon Van Hoecke leert op zesjarige leeftijd zijn eerste noten blazen op de cornet. Gebeten door muziek behaalde hij het meesterdiploma trompet, kamermuziek, directie en pedagogie aan het Conservatorium van Antwerpen en vervolmaakte zich vervolgens in de trompetklas van Prof. Klaus Schuhwerk aan de “Hochschule für Musik und Darstellende Kunst” in Frankfurt am Main.

Zijn muzikale enthousiasme geeft Simon niet alleen door als dirigent van fanfare Toeterdonk, maar ook als gastdirigent en op diverse masterclasses van Frankrijk tot in het Conservatorium van St. Petersburg. Als dirigent weet hij perfect de ziel van ieder muziekwerk over te brengen en zo het beste uit iedere muzikant naar boven te halen.

Zijn beheersing van zowel trompet als cornet, bugel en piccolotrompet onderstreept zijn muzikale veelzijdigheid en flexibiliteit. Hij is een creatief en veelzijdig kunstenaar die graag en regelmatig samenwerkt met artiesten uit andere disciplines. Zijn creativiteit en passie voor het “koperblazen” maken van hem een enthousiast docent, dirigent en solist, en uit zich ook in talrijke arrangementen en composities.

Simon is 1ste solist trompet aan het Orchestre Philharmonique du Luxembourg, lid van I Solisti als muzikant en als mentor van jonge beloftevolle muzikanten. Met het Eburon Quintet behaalde hij de eerste prijs op het prestigieuze “Concours International de Musique de Chambre” in Lyon. Sinds september 2016 is Simon aangesteld als professor trompet aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen.

Pier De Kock

Pier De Kock zette zijn eerste professionele stappen in het theater bij ‘Vuile Mong en zijn Vieze Gasten’, begin de jaren 1980. In 1986 startte hij zijn eigen gezelschap: ‘Zwemmen in Brak Water vzw‘. Intussen gaat hij ook freelancen en rondtoeren in Vlaanderen en Nederland met verschillende monologen: Pancho y Pablito, BoiasFrias, Een Dans Teveel, SaïbSaïb, Nooit zonder Jas!. De laatste en meest bekende in Mechelen en omstreken is wellicht ‘Pendejos/ Idioten!’, een monoloog over duurzame ontwikkeling.

Zijn carrière als beroepsregisseur begon in 1999 met hoogtepunten als:

  • De Heks van Assenede – openluchtspektakel in Assenede
  • Breendonk 21 – Een theaterwandeling in het fort van Breendonk;
  • Het gezin van Paemel
  • De Pruimelaarstraat
  • De Rode Knop

Sinds september 2000 ontwikkelde hij in Gent een merkwaardig sociaal-artistiek parcours.

Wonen en werken doet hij sinds 2010 in Mechelen. Hij creëerde intussen aldaar o.m.: ‘Hotel Amigo’; ‘ Déjà Vue!’; ‘Aan tafel Katelijnestraat!’ en regisseerde al heel wat bij Theater De Peoene.

In oktober 2014 startte hij ‘Op!Sinjoor!’ : een sociaal-artistiek theateratelier waar men probeert zo professioneel mogelijk theater te maken met personen al dan niet in armoede.

Hij werd als curator aangesteld voor het sociaal-artistieke luik van “Op.Recht.Mechelen“. In het kader van dit festival werd de werking van ‘ Op!Sinjoor!’ veranderd in ‘Het Hof Van Savooien’.

Cabaretesk wrijft hij, samen met jongeren, armen, daklozen, thuislozen, gedetineerden hun problemen onder onze neus, liefst op merkwaardige, passende locaties.

Corona kreeg hem niet stil: hij bleef actief met muzikale projectjes met Straathoekwerk Mechelen. Een digitale storytelling met personen in armoede met empowerment als motor en met een mise-en -scène als grote verrassing; tegelijk buurtontwikkelend.

Mieke Segers

Mieke Segers, zangeres, startte haar opleiding aan het Lemmensinstituut bij Gerda Lombaerts. Vervolgens studeerde ze verder aan het conservatorium van Den Haag bij Sasja Hunnego en het Conservatorium van Gent bij Gidon Saks. Na haar zangstudies specialiseerde ze aan de International Opera Academy in Gent.

Ze zong als mezzo-sopraan mee in verschillende producties. Dit waren onder andere opera’s van Mozart (cosi fan tutte), Britten ( Turn of the Screw), Ravel ( l’enfant et les sortilèges), Händel ( Alcina), Stravinsky ( Mavra) en Monteverdi ( Poppea).

Sinds een aantal jaren is Mieke vooral actief als docent. Ze werkte als educatief medewerker, zangcoach, dirigent en regisseur samen met veel partners, zoal de Munt, Antwerp Symphony Orchestra, Festival van Vlaanderen, Zuidgeluid en Koor en Stem. Dit werk ligt haar heel na aan het hart. Ze werkt graag samen met hele diverse groepen. Ze vindt het belangrijk dat mensen de kans krijgen in contact te komen met muziek, samen te zingen en hun eigen expressie te ontdekken.

Verder is Mieke als zangdocent verbonden aan de Academie van Hoboken en het Conservatorium van Leuven, als operaregisseur aan de Academie van Berchem en als leerkracht Woord aan het Conservatorium van Leuven.

Jennifer Regidor

Jennifer Regidor (1973) is choreograaf/ danser/ docent. Haar passie voor dans uit zich in het creëren van dansproducties en projecten, in het inspireren van jong en oud door de fysieke beleving van het lichaam als instrument.

Jennifer volgde haar studies dans aan het Hoger Instituut voor Dans (specialisatie hedendaagse dans) en vulde deze aan met de opleiding bij P.A.R.T.S. in Brussel.

Ze werkte mee aan binnen- en buitenlandse dansprojecten in samenwerking met verschillende choreografen en groepen zoals P.A.R.T.S. (Anne Teresa De Keersmaeker), Compagnie Aimé de Lignière, Cie. Arcoballo, Roberto Olivan, Anton Lachky, Min Hee Bervoets enz. 

Sinds 1999 leidt ze haar eigen danscompagnie Lune. Verscheidene producties stonden al in culturele centra in België, Nederland en Frankrijk, Spanje, Mexico… Als choreografe won ze reeds verscheidene prijzen en in 2006 en 2009 werd ze met Lune Ambassadeur van de Hedendaagse Dans in Vlaanderen.

Doorheen haar artistieke parcours mengt ze graag hedendaagse dans steeds meer met andere kunstvormen o.a. live muziek, zang, videokunst, schilderkunst… Om Lune te kunnen professionaliseren richt ze in 2010 een tweede compagnie op, Lune&Co. Sinds september 2013 is deze compagnie volledig afgescheiden als Compagnie Cocon. Deze bestaat uit een database van free-lance dansers, die per project worden aangesproken. Zo is ze ook al sinds 2002 verbonden aan het collectief Dansproject, dat jongeren de kans geeft om meer podiumervaring op te doen in een jaarlijks festival in verschillende culturele centra in Vlaanderen. In januari 2017 creëerde ze haar eerste solowerk ‘Manusutra’ i.s.m. saxofonist Benny Laureyn en schilder Klaas Vanderperren, dat in première ging in STUK te Leuven. Sinds 2017 danst ze ook bij HNDRD, de hedendaagse compagnie o.l.v. Min Hee Bervoets, waarmee ze tourde met ‘One Limited Space’ doorheen Vlaanderen en Nederland.

Haar eigen dansmateriaal evolueert nog steeds en wordt vooral gekenmerkt door de muzikaliteit, flow en dynamiek waarbij ze het partnerwerk en grondwerk niet schuwt. Ze is sinds 2022 de artistieke coördinator van de danshumaniora aan het KSO Lemmensinstituut te Leuven waar ze hedendaagse dans en danslabo geeft. Ze geeft tevens nog les in Danscentrum Aike Raes en Dansstudio Hilde Goyens te Leuven. Buiten het geven van workshops, coachings… zetelt ze ook regelmatig in de jury van danswedstrijden voor hedendaagse en moderne dans.

In mei 2023 ging ‘EVER/AFTER’ in première, als eerste deel in een drieluik. Jennifer maakte een solo als danser/ choreograaf in samenwerking met celliste Renke Van Impe, componist/gitarist Gasper Piano en danseres Loeka Willems. Deze creatie, ter gelegenheid van haar 50ste verjaardag, legt de oneindige cyclus en wisselwerking tussen een docent en student bloot. Waar er geen hiërarchie is, waar bewegingen poëzie en verhalen maken en lichamen instrumenten zijn om elkaar te verrijken in ieders taal.

Luc Mommaerts

Ik heet Luc Mommaerts (°1954) en schrijf graag poëzie, niet als jobinvulling, maar uit drang om op deze manier mezelf te verkennen en anderen te bereiken die er mogelijks iets in “ zien”. Bovendien is het een manier van spelen met taal, waaruit ik voldoening kan putten.

Het gedicht “de tocht naar elkaar“ is ontstaan na het uitbrengen van mijn 1-ste bundel in eigen beheer:  “ Naderlating” – 2017. Inmiddels maakt het deel uit van mijn 2-de bundel in eigen beheer “Geworpen” – 2023.

Het thema borrelde op na het bekijken van de film “The Journey” a film exhibition about what we share, die we zagen in het Moesgaard Museum in 2017, te Aarhus, toendertijd culturele hoofdstad van Europa.
In deze film worden op zeer ingetogen manier de raakpunten tussen culturen belicht op wereldwijd niveau, aan de hand van gemeenschappelijke overgangsriten. Dit sluit perfect  aan bij mijn vaststelling dat focus op verwantschappen en overeenkomsten moet komen  te liggen i.p.v. op verschillen tussen culturen.

Ik heb gepoogd om dit aldus vorm te geven, aan te geven dat binnen elke cultuur universele  raakpunten bestaan.
Het gedicht werd inmiddels in meer dan twintig wereldtalen vertaald, maar hiervan werd nog geen uitgave gerealiseerd. Hopelijk zal dit alsnog lukken…

Mars UVRM

Op 10 december 1948 nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) aaneen mijlpaal in de geschiedenis!

75 jaar later zijn deze rechten nog lang niet universeel verworven. Da’s straf! Want naast grove schendingen van de mensenrechten in verre oorlogsgebieden, stellen we ook dichter bij huis nog elke dag discriminaties vast. Vaak op basis van huidskleur, geslacht of taal, maar evengoed geleid door politieke of spirituele overtuigingen, tot zelfs de positie op de maatschappelijke ladder of de dikte van de portefeuille.

Daarom trekken wij van Toeterdonk met een bont collectief van zestig muzikanten, dansers en acteurs doorheen de straten om te protest-eren. Als een opzwepende “Murga” – een onweerstaanbare mix van straatfanfare, dans en theater – brengen we op unieke wijze hulde aan de Verklaring van de Universele Rechten van de Mens en geven we discriminaties een speelse schop onder de kont.

Geen gewone fanfare dus, niet strak in de pas en al helemaal zonder het belerende vingertje. Wel jubelend en met aanstekelijke losbandigheid! Zo toveren we toeschouwers om in deelnemers. Want enkel samen kunnen we bouwen aan een diverse en warme samenleving, als een puzzel waarin élk stukje telt. Ook ‘grote’ Rechten beginnen immers klein en dichtbij.